-
1 ГРАММАТИКА Тагиль
1.0. Общее: существительное Allgemeines1.1. Артикль Artikel1.1.1. Функция артикля Funktion des Artikels1.1.2. Склонение артикля Deklination des Artikels1.1.3. Употребление артикля Gebrauch des Artikels1.1.3(1). Употребление определённого артикля Gebrauch des bestimmten Artikels1.1.3(2). Употребление неопределённого артикля Gebrauch des unbestimmten Artikels1.1.3(3). Нулевой артикль Nullartikel1.2. Грамматический род имени существительного Genus des Substantivs1.2.1. Определение рода существительного по его значению Bestimmung des Geschlechts von Substantiven nach ihrer Bedeutung1.2.2. Определение рода существительного по форме слова Bestimmung des Geschlechts von Substantiven nach ihrer Wortform1.2.3. Колебания в роде( двойной род) Wechsel des Genus1.2.4. Род сложных имён существительных Genus der zusammengesezten Substantive1.3. Склонение имён существительных Deklination der Substantive1.3.1. Тип I: сильное склонение Typ I: starke Deklination1.3.2. Тип II: слабое склонение Typ II: schwache Deklination1.3.3. Тип III: женское склонение Тур III: weibliche Deklination1.3.4. Тип IV: смешанное склонение Тур IV: gemischte Deklination1.3.5. Склонение собственных имён Deklination der Eigennamen1.3.6. Склонение имени существительного во множественном числе Deklination des Substantivs im Plural1.3.7. Значение и функции падежей Bedeutung und Funktionen der Fälle1.4. Образование множественного числа имени существительного Pluralbildung des Substantivs1.4.1. Типы образования множественного числа Typen der Pluralbildung1.4.1(1). Тип I: -е с умлаутом и без умлаута Тур I: -е mit und ohne Umlaut1.4.1(2). Тип II: -en/-n Typ II: -en/-n1.4.1(3). Тип III: без окончания, с умлаутом и без умлаута Typ III: ohne Endung, mit und ohne Umlaut1.4.1(4). Тип IV: -er, с умлаутами у -а, -о, -u Тур IV: -er, mit Umlauten bei -a, -о, -u1.4.1(5). Тип V: -s Typ V: -s1.4.2. Особые формы образования множественного числа Sonderformen der Pluralbildung1.4.3. Существительные, употребляющиеся только в единственном числе Singularetantum1.4.4. Существительные, употребляющиеся только во множественном числе Pluraletantum1.4.5. Колебания в образовании множественного числа Schwankungen bei der Pluralbildung1.4.6. Образование множественного числа омонимов Pluralbildung von Homonymen2.0. Общее: глагол Allgemeines (Verb)2.1. Основные формы глагола Grundformen des Verbs2.1.1. Основные формы правильных / слабых глаголов Grundformen von regelmäßigen / „schwachen" Verben2.1.2. Основные формы сильных глаголов Grundformen von „starken" Verben2.1.3. Основные формы смешанных глаголов Grundformen der Mischverben2.1.4. Классификация неправильных глаголов по чередованию гласных Klassifizierung der unregelmäßigen Verben nach dem Vokalwechsel2.1.5. Колебания в образовании основных форм глаголов Schwankungen bei der Bildung der Grundformen von Verben2.1.6. Образование основных форм глаголов с неотделяемыми и отделяемыми приставками Bildung der Grundformen der untrennbaren und trennbaren Verben2.2. Спряжение глаголов Konjugation der Verben2.2.1. Наклонения: индикатив, императив, конъюнктив Modi der Verben: Indikativ, Imperativ, Konjunktiv2.2.2. Залоги: действительный и страдательный Genera Verbi: Aktiv und Passiv2.3. Временные формы глагола Zeitformen des Verbs2.3.1. Презенс Präsens2.3.2. Претерит Präteritum2.3.3. Перфект Perfekt2.3.4. Плюсквамперфект Plusquamperfekt2.3.5. Футурум I Futur I2.3.6. Футурум II Futur II2.4. Пассив Passiv2.4.1. Образование временных форм пассива Bildung der Zeitformen des Passivs2.4.2. Употребление пассива Gebrauch des Passivs2.4.3. Формы, которыми можно заменить пассив: без модального фактора Konkurenzformen des Passivs (ohne Modalfaktor)2.4.4. Формы, которыми можно заменить пассив: с модальным оттенком Konkurenzformen des Passivs (mit Modalfaktor)2.4.5. Употребление модальных глаголов в пассивной конструкции Gebrauch von Modalverben in Passivkonstruktionen2.4.6. Пассив в инфинитивной конструкции Passiv in der Infinitivkonstruktion2.4.7. Безличный пассив Unpersönliches Passiv2.4.8. Перевод пассива на русский язык Übersetzung des Passivs ins Russische2.5. Конъюнктив Konjunktiv2.5.1. Форма настоящего времени конъюнктива II актива Gegenwartsform des Konjunktivs II Aktiv2.5.1(1). Образование форм настоящего времени конъюнктива II актива Bildung der Gegenwartsform des Konjunktivs II Aktiv2.5.1(2). Употребление würde-Form / Употребление кондиционалиса I Gebrauch der würde-Form (des Konditionalis I)2.5.2. Образование формы прошедшего времени конъюнктива II Bildung der Vergangenheitsform im Konjunktiv II2.5.3. Употребление конъюнктива II Gebrauch des Konjunktivs II2.5.4. Временные формы конъюнктива I Zeitformen des Konjunktivs I2.5.5. Употребление конъюнктива в косвенной речи Anwendung des Konjunktivs in der indirekten Rede2.5.6. Другие случаи употребления конъюнктива I Andere Anwendungsfälle des Konjunktivs I2.5.7. Конъюнктив I и II пассива Konjunktiv I und Konjunktiv II Passiv2.6. Императив Imperativ2.6.1. Образование форм императива Formenbildung des Imperativs2.6.2. Значение и употребление глаголов в императиве Bedeutung und Anwendung von Verben im Imperativ2.7. Модальные глаголы Modalverben2.7.1. Спряжение модальных глаголов Konjugation von Modalverben2.7.2. Значение и употребление модальных глаголов Bedeutung und Anwendung von Modalverben2.7.3. Модальный глагол в отрицательном предложении Modalverb im Verneinungssatz2.7.4. Особые случаи употребления и перевода модальных глаголов Sonderfälle der Anwendung und Übersetzung von Modalverben2.7.5. Другие способы выражения модальности Andere Ausdrucksmöglichkeiten der Modalität2.7.6. Глагол lassen Verb „lassen"2.8. Возвратные глаголы Reflexive Verben2.9. Безличные глаголы Unpersönliche Verben2.10. Именные формы глагола Nominalformen von Verben2.10.1. Инфинитив Infinitiv2.10.1(1). Употребление инфинитива I Verwendung des Infinitivs I2.10.1(2). Употребление zu перед инфинитивом Verwendung des Infinitivs mit „zu"2.10.1(3). Образование и употребление инфинитива II Bildung und Verwendung des Infinitivs II2.10.1(4). Инфинитивный оборот с um … zu Infinitivkonstruktion mit „um... zu"2.10.1(5). Инфинитивный оборот с ohne … zu Infinitivkonstruktion mit „ohne... zu"2.10.1(6). Инфинитивный оборот anstatt … zu / Инфинитивный оборот statt … zu Infinitivkonstruktion mit „(an)statt... zu"Конструкции haben/sein + zu + инфинитив Konstruktion haben/sein + zu + Infinitiv2.10.2. Партицип – причастие Partizip2.10.2(1). Образование партиципа I Bildung des 1. Partizips2.10.2(2). Значение и употребление партиципа I Bedeutung und Verwendung des 1. Partizips2.10.2(3). Конструкция zu + партицип I Konstruktion „zu" + 1. Partizip2.10.2(4). Образование партиципа II Bildung des 2. Partizips2.10.2(5). Значение и употребление партиципа II Bedeutung und Verwendung des 2. Partizips2.10.2(6). Причастные обороты Partizipialgruppen2.10.2(7). Место причастного оборота в предложении Stellung der Partizipien im Satzbau2.11. Управление глаголов Verbale Rektion2.11.1. Глаголы, требующие номинатива Verben, die den Nominativ verlangen2.11.2. Глаголы, требующие аккузатива Verben, die den Akkusativ verlangen2.11.3. Глаголы, требующие датива Verben mit Dativobjekt2.11.4. Глаголы, требующие датива и аккузатива Verben, die den Dativ und Akkusativ verlangen2.11.5. Глаголы с двумя дополнениями в аккузативе Verben mit zwei Akkusativobjekten2.11.6. Глаголы, требующие аккузатива и генитива Verben, die den Akkusativ und Genitiv verlangen2.11.7. Глаголы, требующие генитива Verben, die den Genitiv verlangen2.11.8. Функциональные глаголы, требующие аккузатива Funktionsverben, die den Akkusativ regieren2.11.9. Глаголы с предложным дополнением Verben mit Präpositionalobjekt2.11.10. Список наиболее употребительных глаголов с предлогами Liste der meistgebrauchten Verben mit dazugehöriger Präposition2.11.11. Глагольные словосочетания с существительным в аккузативе и предложным дополнением Verbale Wendungen mit Präpositionalobjekt in Verbindung mit einem Akkusativobjekt3.0. Общее: местоимение Allgemeines3.1. Личные местоимения Personalpronomen3.1.1. Склонение личных местоимений Deklination der Personalpronomen3.1.2. Употребление личных местоимений Verwendung der Personalpronomen3.2. Притяжательные местоимения Possessivpronomen3.2.1. Склонение притяжательных местоимений Deklination der Possessivpronomen3.2.2. Употребление притяжательных местоимений Verwendung der Possessivpronomen3.3. Указательные местоимения Demonstrativpronomen3.3.1. Склонение указательных местоимений Deklination der Demonstrativpronomen3.3.2. Употребление указательных местоимений Verwendung der Demonstrativpronomen3.4. Вопросительные местоимения Interrogativpronomen3.4.1. Склонение вопросительных местоимений Deklination der Interrogativpronomen3.4.2. Употребление вопросительных местоимений Verwendung der Interrogativpronomen3.5. Относительные местоимения Relativpronomen3.6. Неопределённые местоимения Indefinitpronomen3.6.1. Склонение неопределённых местоимений Deklination der Indefinitpronomen3.6.2. Употребление неопределённых местоимений Verwendung der Indefinitpronomen3.7. Местоимение es Pronomen „es"3.8. Возвратное местоимение sich Reflexivpronomen „sich"3.9. Местоименные наречия Pronominaladverbien3.10. Взаимные местоимения Reziprokpronomen4.0. Общее: прилагательное Allgemeines4.1. Склонение имён прилагательных Deklination der Adjektive4.1.1. Сильное склонение Starke Deklination4.1.2. Слабое склонение Schwache Deklination4.1.3. Смешанное склонение Gemischte Deklination4.1.4. Особенности склонения имён прилагательных Besonderheiten der Adjektivdeklination4.1.5. Несклоняемые прилагательные Undeklinierbare Adjektive4.1.5(1). Краткая несклоняемая форма прилагательных Kurzform / Endungslose Grundform der Adjektive4.1.6. Управление прилагательных Rektion der Adjektive4.1.7. Субстантивация прилагательных Substantivierung der Adjektive4.1.8. Склонение субстантивированных прилагательных Deklination substantivierter Adjektive4.1.9. Субстантивированные прилагательные в названиях языков и цветов Substantivierte Adjektive als Bezeichnung von Sprachen und Farben4.2. Степени сравнения имён прилагательных Steigerungsformen von Adjektiven4.2.1. Положительная степень Positiv4.2.2. Сравнительная степень Komparativ4.2.3. Превосходная степень Superlativ4.2.3(1). Элатив Der Elativ4.2.3(2). Особенности образования степеней сравнения Besonderheiten der Steigerung der Adjektive4.3. Сравнение и степени сравнения Vergleich und Vergleichsstufen4.3.1. Образование степеней сравнения с помощью других языковых средств Bildung der Vergleichsstufen mit anderen Sprachmitteln4.4. Склонение прилагательных в сравнительной и превосходной степени Deklination der Adjektive im Komparativ und Superlativ5.1. Общее: наречие Allgemeines5.2. Классификация наречий Klassifizierung der Adverbien5.2.1. Наречия места Lokaladverbien5.2.2. Наречия времени Temporaladverbien5.2.3. Наречия образа действия Modaladverbien5.2.4. Наречия причины Kausaladverbien5.2.5. Местоименные наречия Pronominaladverbien5.3. Степени сравнения наречий Steigerungsformen der Adverbien5.4. Употребление наречий Verwendung von Adverbien6.0. Общее: числительное Allgemeines6.1. Количественные числительные Kardinalzahlen (Grundzahlen)6.1.1. Образование количественных числительных Bildung der Kardinalzahlen6.1.2. Употребление количественных числительных Verwendung der Kardinalzahlen6.1.3. Склонение количественных числительных Deklination der Kardinalzahlen6.1.4. Правила написания количественных числительных Rechtschreibregeln der Kardinalzahlen6.2. Порядковые числительные Ordinalzahlen (Ordnungszahlen)6.2.1. Образование порядковых числительных Bildung der Ordinalzahlen6.2.2. Склонение порядковых числительных Deklination der Ordinalzahlen6.3. Дробные числительные Bruchzahlen/Bruchzahlwörter6.3.1. Образование дробных числительных Bildung der Bruchzahlwörter6.3.2. Образование десятичных дробей Bildung der Dezimal brüche6.4. Множительные числительные Vervielfältigungszahlwörter6.4.1. Адвербиальная форма множительных числительных Wiederholungszahlen6.5. Типовые числительные Gattungszahlwörter6.6. Сочинительные союзы( наречия) Zahladverbien / Einteilungszahlen6.7. Распределительные числительные Verteilungszahlwörter6.8. Неопределённые числительные Unbestimmte / indefinite Zahladjektive7.1. Общее: словообразование Allgemeines7.1.1. Образование существительных при помощи суффиксов Bildung von Substantiven mit Hilfe von Suffixen / Nachsilben7.1.1(1). Образование существительных мужского рода Bildung der männlichen Substantive7.1.1(2). Образование существительных женского рода Bildung der weiblichen Substantive7.1.1(3). Образование существительных среднего рода Bildung der sächlichen Substantive7.1.2. Образование существительных при помощи приставок Bildung von Substantiven mit Hilfe von Präfixen/Vorsilben7.1.3. Образование существительных от основ глагола Bildung von Substantiven aus dem Stamm von Verben7.1.4. Образование сокращённой формы существительных Bildung der Kurzform von Substantiven7.1.5. Словосложение имён существительных и выбор артикля Bildung zusammengesetzter Substantive und die Wahl des Artikels7.1.5(1). Употребление соединительного элемента Verwendung von Verbindungselementen / Fugenzeichen7.1.6. Бессуффиксное образование существительных от глагольных корней Suffixlose Bildung von Substantiven aus dem Verbstamm7.1.7. Субстантивация Substantivierung7.2. Образование прилагательных Bildung von Adjektiven7.2.1. Образование прилагательных с помощью суффиксов Bildung von Adjektiven mit Hilfe von Suffixen7.2.2. Образование прилагательных с помощью полусуффиксов Bildung von Adjektiven mit Hilfe von Halbsuffixen7.2.3. Образование прилагательных при помощи приставок Bildung der Adjektive mit Hilfe von Präfixen7.2.4. Адъективация Adjektivierung7.3. Образование глаголов Bildung von Verben7.3.1. Образование глаголов от других частей речи Bildung von Verben aus anderen Wortarten7.3.2. Образование глаголов при помощи приставок( префиксов) Bildung von Verben mit Hilfe von Vorsilben / Präfixen7.3.3. Образование глаголов с помощью суффиксов Bildung von Verben mit Hilfe von Suffixen7.3.4. Словосложение глаголов Zusammengesetzte Verben8.1. Порядок слов в повествовательном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Aussagesatz8.1.1. Прямой порядок слов Normale / gerade Reihenfolge der Satzglieder8.1.2. Обратный порядок слов Umgekehrte / invertierte Reihenfolge der Satzglieder8.2. Порядок слов в вопросительном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Fragesatz8.3. Порядок слов в побудительном предложении / Порядок слов в повелительном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Aufforderungssatz / Imperativ8.4. Порядок слов в восклицательном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Ausrufesatz8.5. Рамочная конструкция Prädikatsrahmen8.5.1. Вынос за рамочную конструкцию Ausklammerung8.5.1(1). Грамматикализированный вынос за рамочную конструкцию Grammatikalisierte Ausklammerung8.5.1(2). Стилистически обусловленный вынос за рамочную конструкцию Stilistisch bedingte Ausklammerung8.6. Место дополнений в главном и придаточном предложении Stellung der Objekte im Haupt- und Nebensatz8.7. Место обстоятельств в предложении Stellung der Adverbialbestimmungen im Satz8.8. Расположение в предложении дополнений и обстоятельств Stellung von Objekten und Adverbialbestimmungen im Satz8.8.1. Обратный порядок слов Umgekehrte / invertierte Wortfolge der Satzglieder / Umstellung8.9. Структура предложения с предложными дополнениями Satzstruktur mit Präpositionalobjekten8.10. Место sich в главном предложении Stellung von "sich" im Hauptsatz8.11. Место sich в придаточном предложении Stellung von "sich" im Nebensatz9. Сложносочинённые предложения Satzverbindungen / Satzreihen9.1. Союзы в нулевой позиции Konjunktionen in der Position Null9.1.1. Прямой порядок слов в сложносочиненных предложениях Gerade Satzgliedfolge / Satzstellung in Satzreihen9.1.2. Обратный порядок слов в сложносочиненных предложениях Umgekehrte Satzgliedfolge in Satzreihen9.1.2(1). Обратный порядок слов с местоимениями Umstellung mit Pronomen9.1.3. Отсутствие подлежащего после союза und Weglassen des Subjekts nach der Konjunktion "und"9.1.4. Пояснение к союзам aber, oder, denn, sondern Erläuterungen zu den Konjunktionen "aber", "oder", "denn", "sondern"9.2. Союзы в первой позиции Konjunktionen in der Position I9.2.1. Пояснения к союзам Erläuterungen zu den Konjunktionen10.1. Придаточные предложения времени Temperale Nebensätze10.2. Придаточные предложения причины Kausale Nebensätze10.3. Условные придаточные предложения Konditionale Nebensätze10.4. Придаточные уступительные предложения Konzessive Nebensätze / Nebensätze der Einschränkung10.5. Придаточные предложения следствия Konsekutive Nebensätze10.6. Придаточные предложения образа действия Modale Nebensätze / Nebensätze der Art und Weise10.6.1. Сравнительные придаточные предложения с wie, als Vergleichssätze mit „wie, als"10.6.2. Сравнительные придаточные предложения с je …, desto Vergleichssätze mit "je... desto"10.6.3. Придаточные предложения образа действия с wie Modalsätze mit „wie"10.6.4. Придаточные предложения образа действия с indem Modalsätze mit „indem"10.7. Придаточные предложения цели damit, um... zu Finalsätze / Absichtssätze mit „damit, um... zu"10.8. Вопросительные предложения в качестве придаточных Fragesätze als Nebensätze10.9. Относительные придаточные предложения Relativsätze10.10. Особые случаи порядка слов в предложении Sonderfälle der Satzstellung11.1. Классификация отрицательных слов Klassifizierung von Negationswörtern11.2. Употребление отрицательных слов Verwendung von Negationswörtern11.3. Особые правила положения nicht в предложении Besondere Regeln bei der Verwendung von „nicht" im Satz11.4. Передача отрицания с помощью словообразовательных форм Negation mit Hilfe von Wortbildungsformen11.5. Особенности употребления отрицания Besonderheiten des Negationsgebrauchs12. Предлог Präposition12.1. Значение и употребление предлогов Bedeutung und Verwendung von Präpositionen12.2. Классификация предлогов Klassifizierung der Präpositionen12.2.1. Предлоги с постоянным падежом Präpositionen, die einen konstanten Fall verlangen12.2.2. Предлоги, требующие датива или аккузатива Präpositionen, die den Dativ oder Akkusativ verlangen12.2.3. Предлоги, требующие генитива Präpositionen, die den Genitiv verlangen12.2.4. Предлоги, требующие генитива, датива и аккузатива Präpositionen, die den Genitiv, Dativ und Akkusativ verlangen12.3. Слияние предлога с артиклем Verschmelzung von Präposition und Artikel12.4. Алфавитный список предлогов Alphabetische Liste der Präpositionen13. Союзы Konjuktionen14.1. Классификация частиц Klassifizierung der Partikeln14.2. Список наиболее употребительных частиц, их значение и употребление Liste der meistgebrauchten Partikeln, ihre Bedeutung und Verwendung15. Междометия Interjektionen / Empfindungswörter16.1. Написание ss или ß Schreibung ss oder ß16.1.1. Написание ss Schreibung von „ss"16.1.2. Написание ß Schreibung von „ß"16.1.3. Колебания в написании ss или ß Schwankungen bei der Schreibung von ss oder ß16.2. Удвоение согласной Verdoppelung des Konsonantenbuchstabens16.3. Раздельное написание по новым правилам Getrenntschreibung nach den neuen Regeln16.4. Слитное написание Zusammenschreibung16.4.1. Слитное написание по новым правилам Zusammenschreibung nach den neuen Regeln16.4.2. Сохранение слитного написания Erhalt der Zusammenschreibung16.5. Написание с прописной буквы Großschreibung16.6. Написание со строчной буквы Kleinschreibung16.7. Сохранение единообразного написания основы в родственных словах Erhalt der Stammschreibung in Zusammensetzungen16.8. Перенос слов в конце строки Worttrennung am Zeilenende17.1. Запятая Komma17.2. Точка с запятой Semikolon17.3. Двоеточие Doppelpunkt17.4. Тире Gedankenstrich17.5. Скобки Klammern17.6. Кавычки Anführungszeichen17.7. Многоточие Auslassungspunkte17.8. Точка Punkt17.9. Дефис Bindestrich / Ergänzungsstrich17.10. Наклонная черта Schrägstrich17.11. Восклицательный знак AusrufezeichenГрамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > ГРАММАТИКА Тагиль
-
2 _ГРАММАТИКА
1.0. Общее: существительное Allgemeines1.1. Артикль Artikel1.1.1. Функция артикля Funktion des Artikels1.1.2. Склонение артикля Deklination des Artikels1.1.3. Употребление артикля Gebrauch des Artikels1.1.3(1). Употребление определённого артикля Gebrauch des bestimmten Artikels1.1.3(2). Употребление неопределённого артикля Gebrauch des unbestimmten Artikels1.1.3(3). Нулевой артикль Nullartikel1.2. Грамматический род имени существительного Genus des Substantivs1.2.1. Определение рода существительного по его значению Bestimmung des Geschlechts von Substantiven nach ihrer Bedeutung1.2.2. Определение рода существительного по форме слова Bestimmung des Geschlechts von Substantiven nach ihrer Wortform1.2.3. Колебания в роде( двойной род) Wechsel des Genus1.2.4. Род сложных имён существительных Genus der zusammengesezten Substantive1.3. Склонение имён существительных Deklination der Substantive1.3.1. Тип I: сильное склонение Typ I: starke Deklination1.3.2. Тип II: слабое склонение Typ II: schwache Deklination1.3.3. Тип III: женское склонение Тур III: weibliche Deklination1.3.4. Тип IV: смешанное склонение Тур IV: gemischte Deklination1.3.5. Склонение собственных имён Deklination der Eigennamen1.3.6. Склонение имени существительного во множественном числе Deklination des Substantivs im Plural1.3.7. Значение и функции падежей Bedeutung und Funktionen der Fälle1.4. Образование множественного числа имени существительного Pluralbildung des Substantivs1.4.1. Типы образования множественного числа Typen der Pluralbildung1.4.1(1). Тип I: -е с умлаутом и без умлаута Тур I: -е mit und ohne Umlaut1.4.1(2). Тип II: -en/-n Typ II: -en/-n1.4.1(3). Тип III: без окончания, с умлаутом и без умлаута Typ III: ohne Endung, mit und ohne Umlaut1.4.1(4). Тип IV: -er, с умлаутами у -а, -о, -u Тур IV: -er, mit Umlauten bei -a, -о, -u1.4.1(5). Тип V: -s Typ V: -s1.4.2. Особые формы образования множественного числа Sonderformen der Pluralbildung1.4.3. Существительные, употребляющиеся только в единственном числе Singularetantum1.4.4. Существительные, употребляющиеся только во множественном числе Pluraletantum1.4.5. Колебания в образовании множественного числа Schwankungen bei der Pluralbildung1.4.6. Образование множественного числа омонимов Pluralbildung von Homonymen2.0. Общее: глагол Allgemeines (Verb)2.1. Основные формы глагола Grundformen des Verbs2.1.1. Основные формы правильных / слабых глаголов Grundformen von regelmäßigen / „schwachen" Verben2.1.2. Основные формы сильных глаголов Grundformen von „starken" Verben2.1.3. Основные формы смешанных глаголов Grundformen der Mischverben2.1.4. Классификация неправильных глаголов по чередованию гласных Klassifizierung der unregelmäßigen Verben nach dem Vokalwechsel2.1.5. Колебания в образовании основных форм глаголов Schwankungen bei der Bildung der Grundformen von Verben2.1.6. Образование основных форм глаголов с неотделяемыми и отделяемыми приставками Bildung der Grundformen der untrennbaren und trennbaren Verben2.2. Спряжение глаголов Konjugation der Verben2.2.1. Наклонения: индикатив, императив, конъюнктив Modi der Verben: Indikativ, Imperativ, Konjunktiv2.2.2. Залоги: действительный и страдательный Genera Verbi: Aktiv und Passiv2.3. Временные формы глагола Zeitformen des Verbs2.3.1. Презенс Präsens2.3.2. Претерит Präteritum2.3.3. Перфект Perfekt2.3.4. Плюсквамперфект Plusquamperfekt2.3.5. Футурум I Futur I2.3.6. Футурум II Futur II2.4. Пассив Passiv2.4.1. Образование временных форм пассива Bildung der Zeitformen des Passivs2.4.2. Употребление пассива Gebrauch des Passivs2.4.3. Формы, которыми можно заменить пассив: без модального фактора Konkurenzformen des Passivs (ohne Modalfaktor)2.4.4. Формы, которыми можно заменить пассив: с модальным оттенком Konkurenzformen des Passivs (mit Modalfaktor)2.4.5. Употребление модальных глаголов в пассивной конструкции Gebrauch von Modalverben in Passivkonstruktionen2.4.6. Пассив в инфинитивной конструкции Passiv in der Infinitivkonstruktion2.4.7. Безличный пассив Unpersönliches Passiv2.4.8. Перевод пассива на русский язык Übersetzung des Passivs ins Russische2.5. Конъюнктив Konjunktiv2.5.1. Форма настоящего времени конъюнктива II актива Gegenwartsform des Konjunktivs II Aktiv2.5.1(1). Образование форм настоящего времени конъюнктива II актива Bildung der Gegenwartsform des Konjunktivs II Aktiv2.5.1(2). Употребление würde-Form / Употребление кондиционалиса I Gebrauch der würde-Form (des Konditionalis I)2.5.2. Образование формы прошедшего времени конъюнктива II Bildung der Vergangenheitsform im Konjunktiv II2.5.3. Употребление конъюнктива II Gebrauch des Konjunktivs II2.5.4. Временные формы конъюнктива I Zeitformen des Konjunktivs I2.5.5. Употребление конъюнктива в косвенной речи Anwendung des Konjunktivs in der indirekten Rede2.5.6. Другие случаи употребления конъюнктива I Andere Anwendungsfälle des Konjunktivs I2.5.7. Конъюнктив I и II пассива Konjunktiv I und Konjunktiv II Passiv2.6. Императив Imperativ2.6.1. Образование форм императива Formenbildung des Imperativs2.6.2. Значение и употребление глаголов в императиве Bedeutung und Anwendung von Verben im Imperativ2.7. Модальные глаголы Modalverben2.7.1. Спряжение модальных глаголов Konjugation von Modalverben2.7.2. Значение и употребление модальных глаголов Bedeutung und Anwendung von Modalverben2.7.3. Модальный глагол в отрицательном предложении Modalverb im Verneinungssatz2.7.4. Особые случаи употребления и перевода модальных глаголов Sonderfälle der Anwendung und Übersetzung von Modalverben2.7.5. Другие способы выражения модальности Andere Ausdrucksmöglichkeiten der Modalität2.7.6. Глагол lassen Verb „lassen"2.8. Возвратные глаголы Reflexive Verben2.9. Безличные глаголы Unpersönliche Verben2.10. Именные формы глагола Nominalformen von Verben2.10.1. Инфинитив Infinitiv2.10.1(1). Употребление инфинитива I Verwendung des Infinitivs I2.10.1(2). Употребление zu перед инфинитивом Verwendung des Infinitivs mit „zu"2.10.1(3). Образование и употребление инфинитива II Bildung und Verwendung des Infinitivs II2.10.1(4). Инфинитивный оборот с um … zu Infinitivkonstruktion mit „um... zu"2.10.1(5). Инфинитивный оборот с ohne … zu Infinitivkonstruktion mit „ohne... zu"2.10.1(6). Инфинитивный оборот anstatt … zu / Инфинитивный оборот statt … zu Infinitivkonstruktion mit „(an)statt... zu"Конструкции haben/sein + zu + инфинитив Konstruktion haben/sein + zu + Infinitiv2.10.2. Партицип – причастие Partizip2.10.2(1). Образование партиципа I Bildung des 1. Partizips2.10.2(2). Значение и употребление партиципа I Bedeutung und Verwendung des 1. Partizips2.10.2(3). Конструкция zu + партицип I Konstruktion „zu" + 1. Partizip2.10.2(4). Образование партиципа II Bildung des 2. Partizips2.10.2(5). Значение и употребление партиципа II Bedeutung und Verwendung des 2. Partizips2.10.2(6). Причастные обороты Partizipialgruppen2.10.2(7). Место причастного оборота в предложении Stellung der Partizipien im Satzbau2.11. Управление глаголов Verbale Rektion2.11.1. Глаголы, требующие номинатива Verben, die den Nominativ verlangen2.11.2. Глаголы, требующие аккузатива Verben, die den Akkusativ verlangen2.11.3. Глаголы, требующие датива Verben mit Dativobjekt2.11.4. Глаголы, требующие датива и аккузатива Verben, die den Dativ und Akkusativ verlangen2.11.5. Глаголы с двумя дополнениями в аккузативе Verben mit zwei Akkusativobjekten2.11.6. Глаголы, требующие аккузатива и генитива Verben, die den Akkusativ und Genitiv verlangen2.11.7. Глаголы, требующие генитива Verben, die den Genitiv verlangen2.11.8. Функциональные глаголы, требующие аккузатива Funktionsverben, die den Akkusativ regieren2.11.9. Глаголы с предложным дополнением Verben mit Präpositionalobjekt2.11.10. Список наиболее употребительных глаголов с предлогами Liste der meistgebrauchten Verben mit dazugehöriger Präposition2.11.11. Глагольные словосочетания с существительным в аккузативе и предложным дополнением Verbale Wendungen mit Präpositionalobjekt in Verbindung mit einem Akkusativobjekt3.0. Общее: местоимение Allgemeines3.1. Личные местоимения Personalpronomen3.1.1. Склонение личных местоимений Deklination der Personalpronomen3.1.2. Употребление личных местоимений Verwendung der Personalpronomen3.2. Притяжательные местоимения Possessivpronomen3.2.1. Склонение притяжательных местоимений Deklination der Possessivpronomen3.2.2. Употребление притяжательных местоимений Verwendung der Possessivpronomen3.3. Указательные местоимения Demonstrativpronomen3.3.1. Склонение указательных местоимений Deklination der Demonstrativpronomen3.3.2. Употребление указательных местоимений Verwendung der Demonstrativpronomen3.4. Вопросительные местоимения Interrogativpronomen3.4.1. Склонение вопросительных местоимений Deklination der Interrogativpronomen3.4.2. Употребление вопросительных местоимений Verwendung der Interrogativpronomen3.5. Относительные местоимения Relativpronomen3.6. Неопределённые местоимения Indefinitpronomen3.6.1. Склонение неопределённых местоимений Deklination der Indefinitpronomen3.6.2. Употребление неопределённых местоимений Verwendung der Indefinitpronomen3.7. Местоимение es Pronomen „es"3.8. Возвратное местоимение sich Reflexivpronomen „sich"3.9. Местоименные наречия Pronominaladverbien3.10. Взаимные местоимения Reziprokpronomen4.0. Общее: прилагательное Allgemeines4.1. Склонение имён прилагательных Deklination der Adjektive4.1.1. Сильное склонение Starke Deklination4.1.2. Слабое склонение Schwache Deklination4.1.3. Смешанное склонение Gemischte Deklination4.1.4. Особенности склонения имён прилагательных Besonderheiten der Adjektivdeklination4.1.5. Несклоняемые прилагательные Undeklinierbare Adjektive4.1.5(1). Краткая несклоняемая форма прилагательных Kurzform / Endungslose Grundform der Adjektive4.1.6. Управление прилагательных Rektion der Adjektive4.1.7. Субстантивация прилагательных Substantivierung der Adjektive4.1.8. Склонение субстантивированных прилагательных Deklination substantivierter Adjektive4.1.9. Субстантивированные прилагательные в названиях языков и цветов Substantivierte Adjektive als Bezeichnung von Sprachen und Farben4.2. Степени сравнения имён прилагательных Steigerungsformen von Adjektiven4.2.1. Положительная степень Positiv4.2.2. Сравнительная степень Komparativ4.2.3. Превосходная степень Superlativ4.2.3(1). Элатив Der Elativ4.2.3(2). Особенности образования степеней сравнения Besonderheiten der Steigerung der Adjektive4.3. Сравнение и степени сравнения Vergleich und Vergleichsstufen4.3.1. Образование степеней сравнения с помощью других языковых средств Bildung der Vergleichsstufen mit anderen Sprachmitteln4.4. Склонение прилагательных в сравнительной и превосходной степени Deklination der Adjektive im Komparativ und Superlativ5.1. Общее: наречие Allgemeines5.2. Классификация наречий Klassifizierung der Adverbien5.2.1. Наречия места Lokaladverbien5.2.2. Наречия времени Temporaladverbien5.2.3. Наречия образа действия Modaladverbien5.2.4. Наречия причины Kausaladverbien5.2.5. Местоименные наречия Pronominaladverbien5.3. Степени сравнения наречий Steigerungsformen der Adverbien5.4. Употребление наречий Verwendung von Adverbien6.0. Общее: числительное Allgemeines6.1. Количественные числительные Kardinalzahlen (Grundzahlen)6.1.1. Образование количественных числительных Bildung der Kardinalzahlen6.1.2. Употребление количественных числительных Verwendung der Kardinalzahlen6.1.3. Склонение количественных числительных Deklination der Kardinalzahlen6.1.4. Правила написания количественных числительных Rechtschreibregeln der Kardinalzahlen6.2. Порядковые числительные Ordinalzahlen (Ordnungszahlen)6.2.1. Образование порядковых числительных Bildung der Ordinalzahlen6.2.2. Склонение порядковых числительных Deklination der Ordinalzahlen6.3. Дробные числительные Bruchzahlen/Bruchzahlwörter6.3.1. Образование дробных числительных Bildung der Bruchzahlwörter6.3.2. Образование десятичных дробей Bildung der Dezimal brüche6.4. Множительные числительные Vervielfältigungszahlwörter6.4.1. Адвербиальная форма множительных числительных Wiederholungszahlen6.5. Типовые числительные Gattungszahlwörter6.6. Сочинительные союзы( наречия) Zahladverbien / Einteilungszahlen6.7. Распределительные числительные Verteilungszahlwörter6.8. Неопределённые числительные Unbestimmte / indefinite Zahladjektive7.1. Общее: словообразование Allgemeines7.1.1. Образование существительных при помощи суффиксов Bildung von Substantiven mit Hilfe von Suffixen / Nachsilben7.1.1(1). Образование существительных мужского рода Bildung der männlichen Substantive7.1.1(2). Образование существительных женского рода Bildung der weiblichen Substantive7.1.1(3). Образование существительных среднего рода Bildung der sächlichen Substantive7.1.2. Образование существительных при помощи приставок Bildung von Substantiven mit Hilfe von Präfixen/Vorsilben7.1.3. Образование существительных от основ глагола Bildung von Substantiven aus dem Stamm von Verben7.1.4. Образование сокращённой формы существительных Bildung der Kurzform von Substantiven7.1.5. Словосложение имён существительных и выбор артикля Bildung zusammengesetzter Substantive und die Wahl des Artikels7.1.5(1). Употребление соединительного элемента Verwendung von Verbindungselementen / Fugenzeichen7.1.6. Бессуффиксное образование существительных от глагольных корней Suffixlose Bildung von Substantiven aus dem Verbstamm7.1.7. Субстантивация Substantivierung7.2. Образование прилагательных Bildung von Adjektiven7.2.1. Образование прилагательных с помощью суффиксов Bildung von Adjektiven mit Hilfe von Suffixen7.2.2. Образование прилагательных с помощью полусуффиксов Bildung von Adjektiven mit Hilfe von Halbsuffixen7.2.3. Образование прилагательных при помощи приставок Bildung der Adjektive mit Hilfe von Präfixen7.2.4. Адъективация Adjektivierung7.3. Образование глаголов Bildung von Verben7.3.1. Образование глаголов от других частей речи Bildung von Verben aus anderen Wortarten7.3.2. Образование глаголов при помощи приставок( префиксов) Bildung von Verben mit Hilfe von Vorsilben / Präfixen7.3.3. Образование глаголов с помощью суффиксов Bildung von Verben mit Hilfe von Suffixen7.3.4. Словосложение глаголов Zusammengesetzte Verben8.1. Порядок слов в повествовательном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Aussagesatz8.1.1. Прямой порядок слов Normale / gerade Reihenfolge der Satzglieder8.1.2. Обратный порядок слов Umgekehrte / invertierte Reihenfolge der Satzglieder8.2. Порядок слов в вопросительном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Fragesatz8.3. Порядок слов в побудительном предложении / Порядок слов в повелительном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Aufforderungssatz / Imperativ8.4. Порядок слов в восклицательном предложении Stellung der Satzglieder / Satzstellung im Ausrufesatz8.5. Рамочная конструкция Prädikatsrahmen8.5.1. Вынос за рамочную конструкцию Ausklammerung8.5.1(1). Грамматикализированный вынос за рамочную конструкцию Grammatikalisierte Ausklammerung8.5.1(2). Стилистически обусловленный вынос за рамочную конструкцию Stilistisch bedingte Ausklammerung8.6. Место дополнений в главном и придаточном предложении Stellung der Objekte im Haupt- und Nebensatz8.7. Место обстоятельств в предложении Stellung der Adverbialbestimmungen im Satz8.8. Расположение в предложении дополнений и обстоятельств Stellung von Objekten und Adverbialbestimmungen im Satz8.8.1. Обратный порядок слов Umgekehrte / invertierte Wortfolge der Satzglieder / Umstellung8.9. Структура предложения с предложными дополнениями Satzstruktur mit Präpositionalobjekten8.10. Место sich в главном предложении Stellung von "sich" im Hauptsatz8.11. Место sich в придаточном предложении Stellung von "sich" im Nebensatz9. Сложносочинённые предложения Satzverbindungen / Satzreihen9.1. Союзы в нулевой позиции Konjunktionen in der Position Null9.1.1. Прямой порядок слов в сложносочиненных предложениях Gerade Satzgliedfolge / Satzstellung in Satzreihen9.1.2. Обратный порядок слов в сложносочиненных предложениях Umgekehrte Satzgliedfolge in Satzreihen9.1.2(1). Обратный порядок слов с местоимениями Umstellung mit Pronomen9.1.3. Отсутствие подлежащего после союза und Weglassen des Subjekts nach der Konjunktion "und"9.1.4. Пояснение к союзам aber, oder, denn, sondern Erläuterungen zu den Konjunktionen "aber", "oder", "denn", "sondern"9.2. Союзы в первой позиции Konjunktionen in der Position I9.2.1. Пояснения к союзам Erläuterungen zu den Konjunktionen10.1. Придаточные предложения времени Temperale Nebensätze10.2. Придаточные предложения причины Kausale Nebensätze10.3. Условные придаточные предложения Konditionale Nebensätze10.4. Придаточные уступительные предложения Konzessive Nebensätze / Nebensätze der Einschränkung10.5. Придаточные предложения следствия Konsekutive Nebensätze10.6. Придаточные предложения образа действия Modale Nebensätze / Nebensätze der Art und Weise10.6.1. Сравнительные придаточные предложения с wie, als Vergleichssätze mit „wie, als"10.6.2. Сравнительные придаточные предложения с je …, desto Vergleichssätze mit "je... desto"10.6.3. Придаточные предложения образа действия с wie Modalsätze mit „wie"10.6.4. Придаточные предложения образа действия с indem Modalsätze mit „indem"10.7. Придаточные предложения цели damit, um... zu Finalsätze / Absichtssätze mit „damit, um... zu"10.8. Вопросительные предложения в качестве придаточных Fragesätze als Nebensätze10.9. Относительные придаточные предложения Relativsätze10.10. Особые случаи порядка слов в предложении Sonderfälle der Satzstellung11.1. Классификация отрицательных слов Klassifizierung von Negationswörtern11.2. Употребление отрицательных слов Verwendung von Negationswörtern11.3. Особые правила положения nicht в предложении Besondere Regeln bei der Verwendung von „nicht" im Satz11.4. Передача отрицания с помощью словообразовательных форм Negation mit Hilfe von Wortbildungsformen11.5. Особенности употребления отрицания Besonderheiten des Negationsgebrauchs12. Предлог Präposition12.1. Значение и употребление предлогов Bedeutung und Verwendung von Präpositionen12.2. Классификация предлогов Klassifizierung der Präpositionen12.2.1. Предлоги с постоянным падежом Präpositionen, die einen konstanten Fall verlangen12.2.2. Предлоги, требующие датива или аккузатива Präpositionen, die den Dativ oder Akkusativ verlangen12.2.3. Предлоги, требующие генитива Präpositionen, die den Genitiv verlangen12.2.4. Предлоги, требующие генитива, датива и аккузатива Präpositionen, die den Genitiv, Dativ und Akkusativ verlangen12.3. Слияние предлога с артиклем Verschmelzung von Präposition und Artikel12.4. Алфавитный список предлогов Alphabetische Liste der Präpositionen13. Союзы Konjuktionen14.1. Классификация частиц Klassifizierung der Partikeln14.2. Список наиболее употребительных частиц, их значение и употребление Liste der meistgebrauchten Partikeln, ihre Bedeutung und Verwendung15. Междометия Interjektionen / Empfindungswörter16.1. Написание ss или ß Schreibung ss oder ß16.1.1. Написание ss Schreibung von „ss"16.1.2. Написание ß Schreibung von „ß"16.1.3. Колебания в написании ss или ß Schwankungen bei der Schreibung von ss oder ß16.2. Удвоение согласной Verdoppelung des Konsonantenbuchstabens16.3. Раздельное написание по новым правилам Getrenntschreibung nach den neuen Regeln16.4. Слитное написание Zusammenschreibung16.4.1. Слитное написание по новым правилам Zusammenschreibung nach den neuen Regeln16.4.2. Сохранение слитного написания Erhalt der Zusammenschreibung16.5. Написание с прописной буквы Großschreibung16.6. Написание со строчной буквы Kleinschreibung16.7. Сохранение единообразного написания основы в родственных словах Erhalt der Stammschreibung in Zusammensetzungen16.8. Перенос слов в конце строки Worttrennung am Zeilenende17.1. Запятая Komma17.2. Точка с запятой Semikolon17.3. Двоеточие Doppelpunkt17.4. Тире Gedankenstrich17.5. Скобки Klammern17.6. Кавычки Anführungszeichen17.7. Многоточие Auslassungspunkte17.8. Точка Punkt17.9. Дефис Bindestrich / Ergänzungsstrich17.10. Наклонная черта Schrägstrich17.11. Восклицательный знак AusrufezeichenГрамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > _ГРАММАТИКА
-
3 πρός
πρός, dor. u. poet. ποτί u. προτί (nur in wenigen Zusammensetzungen wird ι elidirt, s. oben ποτί), kretische Form durch Buchstabenumstellung war πορτί, Greg. Cor. p. 238; – zu, adverb., ohne Casus, noch dazu, oben drein, außerdem; am häufigsten πρὸς δέ, Hom. oft, wie ϑλάσσε δέ οἱ κοτύλην, πρὸς δ' ἄμφω ῥῆξε τένοντε, Il. 5, 307; ἅπερ τελεῖται, πρὸς δ' ἃ βούλομαι λέγω, Aesch. Prom. 931; Her. 1, 71. 2, 119. 3, 135. 5, 20 u. sonst (auch in attischer Prosa nicht selten); πρὸς γάρ, 3, 91; καὶ πρὸς πιέζει χρημάτων ἀχηνία, Aesch. Ch. 299; ὄλωλα καὶ πρός γ' ἐξελαύνομαι χϑονός, Eur. Med. 704, vgl. Or. 621 Hel. 962; καὶ πρὸς οὐκ αἰτοῠμαι οὐδέν, Ar. Equ. 576; κἄγωγε πρός, Ran. 416, vgl. Plut. 1001; καὶ πρός, Her. 6, 125 u. oft bei den Attikern; πρὸς δὲ καί, Thuc. 3, 58, Xen. Hell. 6, 7, 3 Cyr. 6, 4, 8, πρὸς δ' ἔτι, Her. 3, 74; Xen. An. 3, 2, 2; πρὸς δὲ καί, Plat. Prot. 321 d; καὶ πρός γε, Rep. I, 328 a. Soph. 234 a; καὶ ἐλεεινόν γε πρός, Gorg. 469 b; vgl, noch Pors. Eur. Phoen. 629, Reisig comm. crit. Soph. O. C. 809 p. 308. Vgl. auch προςέτι.
Als Präposition mit dem gen., dat. u. accus.
I. Mit dem gen., von her, den Gegenstand bezeichnend, von dessen Seite her Etwas kommt, oder von dem Etwas ausgeht; – 1) örtlich, die Richtung oder Bewegung von einem Orte her bezeichnend, ἀλώμενος ἵκετ' ἐμὸν δῶ, ἠὲ πρὸς ἠοίων ἢ ἑσπερίων ἀνϑρώπων, Od. 8, 29; auch bei Verbis der Ruhe, so daß aber bei der Ortsbestimmung immer an ein Ausgehen von derselben zu denken ist, wie Thuc. 3, 21 sagt τὸ τεῖχος εἶχε δύο τοὺς περιβόλους πρός τε Πλαταιέων καὶ εἴ τις ἔξωϑεν ἀπ' Ἀϑηνῶν ἐπίοι, von Platää her; 4, 31 verbindet er ἔκ τε τοῠ πελάγους καὶ πρὸς τοῠ λιμένος. So schon Hom., πρὸς μὲν ἁλὸς Κᾶρες, πρὸς Θύμβρης δ' ἔλαχον Λύκιοι, Il. 10, 428; νῆσοι πρὸς Ἤλιδος, in der Nähe von Elis, wenn man von Elis kommt, Od. 21, 347; am häufigsten bei Bestimmungen der Himmelsgegenden, von Norden, von Westen her, wo uns geläufiger ist »gegen Norden« zu sagen, αἱ μὲν (ϑύραι) πρὸς Βορέαο καταιβαταὶ ἀνϑρώποισιν, αἱ δ' αὖ πρὸς Νότου εἰσὶ ϑεώτεραι, Od. 13, 110. 111, πρὸς δύνοντος ἡλίου, Aesch. Suppl. 252; πρὸς νότου ἀνέμου, Her. 3, 101. 102; πρὸς μεσαμβρίης Ἀραβίη ἐστί, ib. 107; sogar χωρίον πρὸς τοῠ Τμώλου τετραμμένον, 1, 84; τὰ πρὸς νότου, Plat. Critia. 112 c; τὰ ὑποζύγια ἔχοντες πρὸς τοῠ ποταμοῠ, auf der Seite des Flusses, Xen. An. 2, 2, 4, vgl. 4, 3, 26. So sagt auch Soph. ἐμπολᾶτε τὸν πρὸς Σάρδεων ἤλεκτρον, Ant. 1024, der von Sardes herkommt. Da aber auch die Griechen so πρός c. accus. brauchten, die Richtung wohin bezeichnend, so verbindet Her. τὸν μὲν πρὸς βορέω ἑστεῶτα, τὸν δὲ πρὸς νότον, 2, 121, vgl. 4, 17. 122. In Stellen, wie Il. 15, 669, φόως γένετ' ἀμφοτέρωϑεν, ἠμὲν πρὸς νηῶν, u. 22, 198, αὐτὸς δὲ ποτὶ πτόλιος πέτετ' αἰετός, übersetzt man hinwärts, aber in der ersten Stelle wird schon durch ἀμφοτέρωϑεν die Auffassung »von den Schiffen her« angedeutet. Einfach durch an kann es öfters übersetzt werden, εἰσὶ οὗτοι οἱ χῶροι πρὸς ϑαλάσσης, Her. 2, 154, vgl. 5, 15. 8, 120; Πελλήνη πρὸς Σικυῶνος, 1, 145; auch φυλακαὶ κατέστασαν πρὸς Αἰϑιόπων Ἀραβίων, 2, 30, sie standen von der Seite. der Araber her, d. h. vor, gegenüber, also eigtl. von feindlicher Seite her. – Daher 2) von Personen, – a) auf Jemandes Seite stehen, d. h. von seiner Partei sein, für Einen sein, πρὸς τῶν κρατούντων δ' ἐσμέν, οἱ δ' ἡσσωμένων, Aesch. Spt. 498; ἐπειδὴ Ζεὺς πρὸς ἡμῶν ἐστιν, für uns ist, Eur. Rhes. 320. auch πρὸς τῶν ἐχόντων, Φοῖβε, τὸν νόμον τίϑης, d. i. zu Gunsten der Reichen, Alc. 58; πρός τινος λέγειν, Ar. Vesp. 647; Κροῖσος ἐλπίσας πρὸς ἑωυτοῠ τὸν χρησμὸν εἶναι, daß das Orakel für ihn sei, Her. 1, 75; τὸ ἐν στενῷ ναυμαχέειν πρὸς ἡμέων ἐστί, 8, 60, 2, ist zu unserm Vortheil; dah. γενέσϑαι πρός τινος, Einem beitreten, 7, 22, ἀπ οστάντες ἀπ' ἐκείνου καὶ γενόμενοι πρὸς σέο, 1, 124; ὅ ἐστι πρὸς τῶν ἠδικηκότων μᾶλλον, Thuc. 3, 38; Καλλίας μοι δοκεῖ μάλα πρὸς Πρωταγόρου εἶναι, Plat. Prot. 336 d; daher πρὸς λόγου εἶναι, zum Zwecke dienlich sein, Gorg. 459 c; πρὸς ἐμοῦ δικαίως τὴν ψῆφον ἔϑεσϑε, zu meinen Gunsten, Dem. 39, 40; κἂν μέν τι ᾖ πρὸς τῶν ἐχϑρῶν κατὰ τῆς πόλεως ἐν τοῖς ὅρκοις, 17, 18, Folgde, vgl. οὐ κατ' αὐτοῠ, πρὸς αὐτοῠ δὲ νομίσας εἶναι τὰ συμβαίνοντα, Pol. 3, 104, 2; – τὰ πρὸς σφῷν, so viel wie das Eurige, Soph. O. R. 668. – b) von Einem ausgehend, zunächst von Einem erlangen, erhalten, vernehmen; ἔχειν τιμὴν πρὸς Διός, Od. 11, 302, Ehre von Seiten des Zeus erlangen, haben, die Zeus gewährt; ὡς ἄν μοι τιμὴν μεγάλην καὶ κῠδος ἄρηαι πρὸς πάντων Δαναῶν, Il. 16, 84, vgl. 22, 514; wie ἄρνυσϑαί τι πρός τινος, 1, 160; εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῠσι πρὸς ϑεῶν, wenn sie von den Göttern erlangen, die Götter ihnen gewähren, Aesch. Spt. 532; ähnlich ὅπη μέλλει τις οἴσεσϑαι δάκρυ πρὸς τῶν, κλυόντων, Prom. 642; τὰς ἡδονὰς πρὸς σοῠ λαβοῠσα ἐκτησάμην, Soph. El. 1295, vgl. Tr. 330; ἵνα κακόν τι πρὸς ϑεῶν ἢ πρὸς ἀνϑρώπων λάβοι, Her. 2, 139, vgl. 152; ἀκούειν τι πρός τινος, von Einem, aus seinem Munde hören, Il. 6, 525, Her. 7, 153; μανϑάνειν πρός τινος, Soph. Phil. 959 O. C. 13, ὅπως πρὸς σοῠ τι κερδἀναιμι, Tr. 190. – c) dann bei solchen Verbis, die einen leidenden Zustand, eine Einwirkung eines Andern andeuten, bes. bei πάσχω, οἷα πρὸς ϑεῶν πάσχω ϑεός, Aesch. Prom. 92; Ch. 413 Eum. 100, Soph. Phil. 1343; Her. 1, 73. 3, 65. 74; κακῶς κλύουσα πρὸς σέϑεν, Soph. El. 514, durch deine Veranlassung in schlimmem Rufe stehen; oft ϑανεῖν πρός τινος, Aesch. Eum. 597, Soph. O. R. 592 u. öfter, Eur. Or. 1632; πρὸς ἀλλήλοιν ϑανεῖν, Einer durch den Andern umkommen, Valck. Phoen. 1275. Auffallend braucht Soph. sogar zwei Präpositionen, πρὸς τῶν ϑανόντων μηδενὸς ϑανεῖν ὕπο, Trach. 1150. so auch ὤλετο πρὸς χειρὸς ἕϑεν, Aezeh. Suppl. 64, Soph. Ant. 51; ποίας ὄλλυμαι πρὸς αἰτίας, aus welchem Grunde, durch welche Schuld, Eur. Andr. 1126; vgl. Soph. O. R. 1236, – πρὸς ὧν ἐκπίπτει κράτους, Aesch. Prom. 950. 998; Soph. Ant. 675 u. A. – Dader auch geradezu bei Passivis statt ὑπό, bei Tragg., πρὸς τοῦ τύραννα σκῆπτρα συληϑήσεται; αὐτὸς πρὸς αὑτοῠ κενοφρόνων βουλευμάτων, Aesch. Prom. 762, von wem wird der Raub ausgehen? πρὸς ἄτης ϑηραϑεῖσαι, 1074; πρὸς ἀνδρὸς δ' ἀνὴρ ὑπὸ δορὶ καίνεται, Spt. 329; πρὸς φίλου ἔφϑισο, 954, u. oft; τῶν ἐμῶν τητώμενος πρὸς τοῠ κακίστου, Soph. Phil. 384; γελώμενος πρὸς σοῠ, 1012; πρὸς ὑμῶν λειφϑήσομαι, 1060, πρὸς τοῠ διδαχϑείς, O. R. 359: so διδάσκεσϑαι πρός τινος Il. 11, 831, von Einem belehrt werden, wie μανϑάνω, u. sonst; woran sich auch reiht αὐτὴ πρὸς αὑτῆς τέϑνηκε, Tr. 1122; αὐτὸς πρὸς αὑτοῠ, sc. αἱμάσσεται, Ant. 1162. Aber πρὸς ἀνδρὸς ἢ τέκνων φοβουμένη, Soph. Tr. 149, ist = in Ansehung; – πρὸς ἀνδρὸς ἠδικημένη, Eur. Med. 26; nicht selten λέγεσϑαι πρός τινος, von Einem erwähnt werden, Her. 3, 115; οὐ λέγεται πρὸς οὐδαμῶν, 4, 47; τετιμῆσϑαι, ἀτιμάζεσϑαι, περιϋβρίζεσϑαι πρός τινος, geehrt oder beschimpft werden von Einem, 2, 75. 5, 20. 1, 61. 2, 152; auch λόγου οὐδενὸς γιγνόμεϑα πρὸς Περσέων, 1, 221; τὸ ποιεύμενον πρὸς Λακεδαιμονίων, das von den Lacedämoniern Gethane, 7, 209; u. daher auch ἐλείπετο ἀϑάνατον μνήμην πρὸς Ἑλλησποντίων, 4, 144, wo wir übersetzen »ein Andenken bei den Hellespontiern hinterlassen«, eigentlich das von den Hell. ausgehende Andenken. – Auch bei subst. u. adj. findet sich diese Vrbdg, ἔρημος πρὸς φίλων, verlassen von Seiten der Freunde, Soph. Ant. 910; βαρείαις πρὸς ϑεῶν δυςπραξίαις, 746, die von Seiten der Götter verhängt sind; δόλος πρὸς κασιγνήτου, Eur. Phoen. 365; ἔπαινος πρὸς ἀνϑρώπων τε καὶ ϑεῶν, Lob von Seiten der Menschen und Götter, Plat. Legg. II, 663 a; γνώμη ἐπίφϑ ονος πρὸς τῶν πλεύνων, die von der Mehrzahl ungünstig betrachtet, gehaßt wird, Her. 7, 139. Vgl. noch τίς πρὸς ἀνδρὸς μὴ βλέποντος ἄρκεσις, Soph. O. C. 73; οὐδ' οἶδα τέρψιν οὐδ' ἐπ ίψογον φάτιν ἄλλου πρὸς ἀνδρός, Aesch. Ag. 598. – d) dah. auf Jemandes Veranlassung, Geheiß, Befehl, nach Jemandes Auftrag, πρὸς Διός, προς ϑεῶν, von Zeus' wegen, nach der Götter Willen; Il. 1, 239 οἵ τε ϑέμιστας πρὸς Διὸς εἰρύαται, u. πρὸς Τρώων, auf der Troer Geheiß. 6, 57, πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις, auf einer Fremden Geheiß, 6, 456; οὔκουν τάδ' ἔσται πρὸς ϑεῶν, Aesch. Spt. 199; Suppl. 992; – πρὸς Διός εἰσι ξεῖνοί τε πτωχοί τε, die Fremden stehen unter Zeus' Schutz, Od. 6, 207. 14, 57. – Hiermit kann man zusammenstellen ὅτι δικαιότατον καὶ πρὸς ϑεῶν καὶ πρὸς ἀνϑρώπων, was das Gerechteste bei ihnen ist, von Seiten der Götter als das Gerechteste angesehen wird, Xen. An. 1, 6, 6; ὃς πρὸς ϑεῶν ἀσεβής, 2, 5, 20; vgl. δρᾶν οὐδὲν ἄδικον οὔτε πρὸς ϑεῶν οὔτε πρὸς ἀνϑρώπων, nach dem Urtheile der Götter und Menschen, Thuc. 1, 71. – e) im eigentlichen Sinne, von Einem herstammend, πρὸς πατρός, πρὸς μητρός, von des Vaters, der Mutter Seite, πάππος ὁ πρὸς πατρὸς ἢ μητρός, Plat. Legg. IX, 856 d; Ἀϑηναῖον ὄντα καὶ τὰ πρὸς πατρὸς καὶ τὰ πρὸς μητρός, Dem. 57, 17, u. öfter bei den Rednern; dah. οἱ πρὸς αἵματος, die Blutsverwandten, Soph. El. 1297. – Vgl. noch, wo es mehr umschreibend ist, δύο μὲν τὰ πρὸς ἡμῶν ἀνϑρώπεια, δύο δ' αὖ τὰ πρὸς ϑεῶν ϑεῖα, Plat. Soph. 266 a. – 3) Bei Beschwörungen, bei, μάρτυροι πρὸς ϑεῶν, πρὸς ἀνϑρώπων, Zeugen bei den Göttern, den Menschen, Il. 1, 339; ἐπιορκεῖν πρὸς δαίμονος, bei einer Gottheit falsch schwören, 19, 188; bes. wird es bei betheuernden Bitten u. Beschwörungen zu dem Gegenstande gesetzt, bei welchem man Einen beschwört, bei, um willen, wobei die Götter, od. was sonst beschworen wird, als die, von deren Seite der Eid bewacht wird, anzusehen sind, πρός τ' ἀλόχου καὶ πατρός, Od. 11, 67. 13, 324; μὴ πρὸς ἀραίου Διὸς ἔλϑῃς, μὴ πρὸς ξενίας ἀνοίξῃς, Soph. Phil. 1167 O. C. 517; u. häufig πρὸς ϑεῶν, Ar. u. sonst; πρὸς τῆς δεξιᾶς, τῶν κρεῶν, Thesm. 936 Pax 374; der gen. ist zu ergänzen bei Soph. Phil. 469, πρός τ' εἴ τί σοι κατ' οἶκόν ἐστι προςφιλές, vgl. O. C. 250, u. wird häufig von der Präposition durch σέ und andere Wörter getrennt, πρὸς νύν σε πατρός τε μητρὸς ἱκέτης ἱκνοῠμαι, Phil. 466; πρὸς νῦν σε κρηνῶν, O. C. 1335; u. mit Auslassung des Verbums, μὴ πρός σε γούνων, μὴ πρός σε ϑεῶν, um der Götter willen nicht, vgl. Valck. Eur. Phoen. 1659, Pors. Eur. Med. 325, Jacobs A. P. p. 359. – 4) Uebtr. wird es auch zur Bezeichnung des Angemessenen, Gebührenden, Geziemenden gebraucht, τὸ γὰρ δολῶσαι πρὸς γυναικὸς ἦν σαφῶς, Aesch. Ag. 1619, es war etwas von der Frau Ausgehendes, was von dem Charakter der Frau herrührt, ihr angemessen ist, von Frauenart, vgl. πρὸς δυςσεβείας ἦν ἐμοὶ τόδ' ἐν φρεσίν, Ch. 693; οὐ πρὸς σοφοῠ ἰατροῠ ϑρηνεῖν, Soph. Ai. 579, vgl. 312, es ist nicht des weisen Arztes Art, der weise Arzt muß nicht; σοφοῠ πρὸς ἀνδρός, Ar. Thesm. 177 Ran. 541; πρὸς ἀνδρὸς οὐδὲν ὑγιές ἐστιν εἰργασμένου, Plut. 355; u. in Prosa, οὐ πρὸς τοῠ ἅπαντος ἀνδρός, ἀλλὰ πρὸς ψυχῆς τε ἀγαϑῆς καὶ ῥώμης ἀνδρηΐης, nicht nach der Art, nicht Sache eines jeden Mannes, sondern eines wackern Gemüthes und männlicher Kraft, Her. 7, 153; οὔτε Περσικὰ ἦν τὰ ποιεύμενα, οὔτε πρὸς τῶν ἐξ Ἀσίης οὐδαμῶν, noch in der Art irgend welcher Asiaten, 5, 12; πρὸς σοῠ ἐστι, es kommt dir zu, gebührt dir, ziemt dir, vgl. Valck. Schol. Eur. Phoen. 1686; πρὸς δίκης, dem Rechte gemäß, = δικαίως, Soph. O. R. 1014 El. 1203; οὐκ ἦν πρὸς τοῠ Κύρου τρόπου, es lag nicht in seinem Charakter, Xen. An. 1, 2, 11; ἄτοπα λέγεις καὶ οὐδαμῶς πρὸς σοῦ, Mem. 2, 3, 15; – πρὸς ὀνείδους, ἀτιμίας, αἰσχύνης u. dgl. ποιεῖσϑαι, λαβεῖν τι, Etwas als Schimpf annehmen, ansehen, Plut. Cic. 13 Flamin. 7 u. sonst, s. Lob. Phryn. 10; S. Emp. adv. math. 7, 12 vrbdt διὰ τὸ ἀνωφελὲς καὶ πρὸς κακοῠ τοῖς φιλοσοφοῠσιν ὑπάρχειν.
II. Mit dem dat. bezeichnet es den Gegenstand, an dessen Seite, bei dem Etwas ist, oder zu dem Etwas hinzukommt; – 1) örtlich, bei, an, neben; mit Verbis der Ruhe, oder mit dem Nebenbegriff der Bewegung nach einem Orte hin, aber immer mit dem Gedanken einer darauf folgenden Ruhe an dem Orte verbunden; βάλλειν ποτὶ γαίῃ, ποτὶ πέτρῃ, gegen die Erde, an den Felsen werfen, so daß es daran liegen od. hangen bleibt, Il. 1, 245. 22, 64 Od. 5, 415. 7, 279. 11, 423; χεῖρας ποτὶ γούνασι μητρὸς βάλλειν, die Arme gegen die Kniee der Mutter flehend ausstrecken, 6, 310, vgl. 3, 298. 5, 401; λαβεῖν προτὶ οἷ, an sich raffen, an sich nehmen, Il. 20, 418; ἑλεῖν προτὶ οἷ, an sich ziehen, 21, 507 Od. 24, 347; πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσϑαι, sich fest an einander halten, an einander hangen, 5, 329. 433; πασσάλευε πρὸς πέτραις, Aesch. Prom. 56, vgl. 4. 15; πρὸς ἡλίου ναίουσι πηγαῖς, 810; πρὸς βωμῷ σφαγείς, Eum. 295; πρὸς πύλαις πεπτωκέναι, Spt. 444; auch φόβος γὰρ ἤδη πρὸς πύλαις κομπάζεται, 482; νεὼς καμούσης ποντίῳ πρὸς κύματι, gegen die Wogen, 192; πρὸς πέδῳ κεῖται, Soph. O. R. 181; ὡς ὁ Λάϊος κατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς, O. R. 730, πρὸς σοὶ κατασταϑέντες, O. C. 1270; πρὸς οὔρεσι, Her. 3, 111; τὸ πρὸς ποσί, Soph. O. R. 130; γήρως ἐσχάτοις πρὸς τέρμασιν, Eur. Andr. 1082; πρὸς αὐτῷ γ' εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν, Soph. O. R. 1169; – πρὸς τοῖς ὤμοις εἶναι, an den Schultern sein, daran passen, Xen. Cyr. 1, 6, 31. – Daher auch vor, πρὸς τοῖς ϑεσμοϑέταις ἔλεγε, Dem. 20, 98; πρὸς διαιτητῇ φεύγειν, 22, 18, vor dem Schiedsrichter verklagt sein; ὅσα ἐν τῷ δήμῳ γέγονεν ἢ πρὸς τοῖς κριταῖς ἐν τῷ ϑεάτρῳ, 21, 18. – Dah. 2) von Beschäftigungen, bei denen man verweilt, πρός τινι γίγνεσϑαι, sich angelegentlich mit Etwas beschäftigen, eifrig dabei sein, πρὸς τῷ ϑείῳ γιγνόμενοι, Plat. Phaedr. 249 d; τῷ πρὸς τοῖς οὖσι τὴν διάνοιαν ἔχοντι, Rep. VI, 500 b; vgl. πρὸς τούτοις προςέχῃς, Ar. Nubb. 1008; γίγνεσϑαι πρὸς τοῖς πράγμασι, Dem. 8, 11; πρὸς τῷ σκοπεῖν, 18, 176; Folgde, wie Pol. πρὸς τῷ ναυμαχεῖν ὄντες, 1, 50, 1. 5, 79, 1; S. Emp. adv. log. 2, 192 sagt vom Feuer πρὸς μὲν κηρῷ τήκει, πρὸς δὲ πηλῷ πήσσει, πρὸς δὲ ξύλῳ καίει. – 3) Selten von der Zeit, πρὸς ἑσπέρᾳ, am Abend, Ar. Vesp. 1123. – 4) wie πρὸς τοῖς πεζοῖς γενέσϑαι, Xen. Cyr. 1, 4, 23, »zu den Fußsoldaten gekommen sein« bedeutet, so wird oft durch πρός ein Hinzukommen zu etwas Vorhandenem ausgedrückt, außer, πρὸς τοῖςδε μέντοι πῠρ ἐγώ σφιν ὤπασα, Aesch. Prom. 252, außerdem noch gab ich ihnen das Feuer; ἄασάν μ' ἕταροί τε κακοὶ πρὸς τοῖσί τε ὕπνος, und außer ihnen noch, Cd. 10, 68; vgl. Aesch. πρὸς τοῖς παροῠσι δ' ἄλλα προςλαβεῖν ϑέλεις, Prom. 321; τί πρὸς τούτοισιν ἄλλο; Pers. 233; μῶν πάρεστε πρὸς κακοῖσι πέμποντες κακόν, Soph. Phil. 1250; πρὸς ἐκείνοισιν τί φής, O. R. 1233; oft πρὸς τούτοις, außerdem, überdies, Her. 1, 32. 3, 65. 9, 110; auch πρὸς τούτῳ, 1, 41; ἡγοῠνται τὸν τοιοῠτον πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ πανοῠργον εἶναι, Plat. Prot. 317 b; ψυχὴ ἂν εἴη πρὸς τῷ ἀϑάνατος εἶναι καὶ ἀνώλεϑρος, Phaed. 106 c; πρὸς τοῖς αὑτοῠ καὶ τὰ τῶν ἄλλων προςαναλίσκειν, Dem. 40, 58. – So auch bei Zahlen, τρίτος γε γένναν πρὸς δέκ' ἄλλαισιν γοναῖς, Aesch. Prom. 776; ἡ πρώτη πρὸς τοῖς εἴκοσιν, die einundzwanzigste, Ath. VI, 261 a; ἔτη τρία πρὸς τοῖς τριάκοντα, dreiunddreißig, D. Sic. 1, 58.
III. Mit dem accus. bezeichnet es den Gegenstand, nach dessen Seite hin, auf den zu Etwas gerichtet ist, nach, auf – zu, hin, gen; – 1) örtlich; Hom. u. Folgde; auch von den Himmelsgegenden, πρὸς Ἡῶ τ' Ἠέλιόν τε, πρὸς ζόφον, Il. 12, 239 Od. 9, 26. 13, 240; u. so in Prosa gew. πρὸς ἠῶ, μεσημβρίαν, ἑσπέραν, ἄρκτον, gegen Morgen, Mittag, Abend, Mitternacht; doch auch πρὸς ἠῶ τε καὶ ἡλίου ἀνατολάς, πρὸς ἠῶ τε καὶ ἥλιον ἀνίσχοντα, Her. 1, 201. 4, 40; vgl. Aesch. ἡλίου πρὸς ἀνατολὰς στρέψασα σαυτήν, Prom. 709; Ag. 1153; πρὸς βορῆν τε καὶ νότον, Her. 2, 140 (vgl. auch I, 1); κλαίειν πρὸς οὐρανόν, die Stimme gen Himmel erheben, zum Himmel schreien, Il. 8, 364; ἀκτὴ τῆς Σικελίης πρὸς Τυρσηνίην τετραμμένη, dahin gerichtet, d. i. gegenüber, Her. 6, 22. – Bes. bei Verbis der Bewegung, sowohl die bloße Richtung, als das zu erreichende Ziel ausdrückend; ποῖ ποτ' ἤγαγές με; πρὸς ποίαν στέγην; Aesch. Ag. 1057; πλεῖς ὡς πρὸς οἶκον, nach Hause hin, Soph. Phil. 58, u. so τοῠ πρὸς Ἴλιον στόλου, 247; u. ähnlich ἀφικόμενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν, Thuc. 5, 65, bis an das Gebiet von Tegea hin; διασωϑῆναι βουλόμεϑα πρὸς τὴν Ἑλλάδα, Xen. An. 5, 4, 5, nach Hellas hin, worin freilich schon die Erreichung des Ziels mit ausgedrückt ist; vgl. πρὸς ἤπειρον σεσῶσϑαι τήνδε, Aesch. Pers. 723; πρὶν ἂν πρὸς Καύκασον μόλῃς, ehe du dahin gekommen sein wirst, Prom. 721; ἔςτ' ἂν ἐξίκῃ πρὸς Γοργόνεια πεδία, 795; πρὸς οἶκον οὐκέϑ' ἵκετο, Soph. O. R. 115, wie ἐλπίς τις αὐτὸν πρὸς δόμους ἥξειν πάλιν, Aesch. Ag. 665; auch übtr., πρὸς τέλος γόων ἀφίκοντο, Soph. O. C. 1617; πεσεῖν πρὸς οὖδας, Eur. Hec. 405. In Prosa überall, auch διεκρίϑησαν πρός τε Ἀϑηναίους καὶ Λακεδαιμονίους οἱ Ἕλληνες, Thuc. 1, 18, sie traten ihnen bei. – Bes. im feindlichen Sinne, wider, gegen, πρὸς Τρῶας μάχεσϑαι, gegen die Troer kämpfen, Il. 17, 471; πρὸς κρείσσονας ἀντιφερίζειν, Hes. O. 212; πρὸς κόλπον, πρὸς στῆϑος βάλλειν, gegen die Brust werfen, treffen, Hom. oft, ἐλαύνειν πρός τι, Il. 4, 108. 6, 467. 15, 250; auch φέρεσϑαι πρός τι, darauf losfahren, dagegen anstürmen, πρὸς κέντρα κῶλον ἐκτενεῖς, μὴ λάκτιζε, Aesch. Prom. 323 Ag. 1607; ξὺν δὲ γενοῠ πρὸς ἐχϑρούς, Ch. 453; auch τὰ παϑήματα κεῖνα πρὸς αὐτὸν ἐπέβη, das Leiden brach auf ihn ein, Soph. Phil. 193, wie ἦ σε λανϑάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχϑρῶν κακά, Ant. 10; πρὸς δαίμονα, gegen die Gottheit, gegen den Willen des Gottes, dem Gotte zum Trotz, Il. 17, 98. 104; μάχη Μήδων πρὸς Ἀϑηναίους, Thuc. 1, 18, u. sonst in Prosa, wie ἰέναι πρὸς τοὺς πολεμίους, Xen. An. 2, 6, 10, διαφέρεσϑαι, στασιάζειν πρός τινα, 5, 9, 29. 7, 6, 15; ἡ πρὸς αὐτὸν ἐπιβουλή, 1, 1, 8; διαγωνίζεσϑαι πρὸς τοὺς πολεμίους, Cyr. 1, 6, 26; ταῠτα πάντα πρὸς τὸν Πίττακον εἴρηται, ist gegen den Pittakus gesprochen, Plat. Prot. 345 c; κινδύνους ὅσους ἐκινδύνευσα πρός τε χειμῶνας καὶ πρὸς πολεμίους, Dem. 50, 21. – Daher in den Aufschriften gerichtlicher Anklagereden, in Privatklagen, wie das lat. adversus, Wolf Dem. Lpt. p. CLII; anders κατά, w. m. s. – Selten auch bei Verbis der Ruhe, wo immer an die vorhergegangene Bewegung zu denken ist, σκόλοπες γὰρ ἐν αὐτῇ ὀξέες ἑστᾶσιν, ποτὶ δ' αὐτοὺς τεῖχος Ἀχαιῶν, Il. 12, 64, gegen sie ist die Mauer errichtet, ἔοικα ϑρηνεῖν ζῶσα πρὸς τύμβον μάτην, Aezeh. Ch. 913, vgl. 891; vgl. τὰ πολλὰ πατρὸς πρὸς τάφον κτερίσματα, die auf das Grab gebracht werden, Soph. El. 919; πρὸς δεξιὰν αὐτοῠ στάς, nachdem er auf die rechte Seite getreten, Eur. Or. 474; vgl. πρὸς ἑσπέρους τόπους ἕστηκε, Aesch. Prom. 348; ἑστῶσα πρὸς τὸν ἥλιον, Ar. Eccl. 64; Vesp. 804, so auch in Prosa, πρὸς τὰ ἱερὰ παρεῖναι, Xen. Cyr. 3, 3, 84 u. öfter. – 2) Eine Richtung liegt auch in λέγειν πρός τινα, zu Einem sprechen, nicht in feindlichem Sinne, gegen; so bei εἰπεῖν, ἐννέπειν, φάσϑαι, μυϑήσασϑαι; sehr geläufig bei Hom.; ἀγορεύειν πρὸς ἀλλήλους, zu einander sprechen; auch ὀμόσαι πρός τινα, Einem schwören, einem Anwesenden einen Schwur leisten, Od. 14, 331. 19, 288. So Tragg. u. in Prosa : πρὸς εἰδότας λέγω, Aesch. Ag. 1375; πρὸς φρονοῠντας ἐννέπεις, Suppl. 201; τί λέγεις πρὸς ἄνδρ' ὑπόπταν; Soph. Phil. 136; τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ' ἔπος; O. R. 1419; auch bei ἀπαγγέλλειν, Aesch. Ch. 265, wie ἀγγέλλειν πρός τινα, Xen. An. 1, 7, 13 u. sonst; ἐπιδείκνυσϑαι πρὸς ἅπαντας, Plat. Phaedr. 232 a. – Auch von andern freundlichen Beziehungen; σπονδὰς ποιεῖσϑαι πρός τινα, Thuc. 4, 15; φιλοτιμεῖσϑαι, Plat. Phaedr. 234 a; πρὸς ὑμᾶς εὐσεβὴς πέλω, gegen euch, Aesch. Suppl. 335; σοὶ δ' ὁμιλία πρὸς τόνδε πιστή, Soph. Phil. 71; πρός τινα ἔχειν τὴν γνώμην, Xen. An. 2, 5, 29, φρονεῖν τὰ πρὸς σέ, 7, 7, 30; τὰ Κύρου οὕτως ἔχει πρὸς ἡμᾶς, ὥςπερ τὰ ἡμέτερα πρὸς ἐκεῖνον, 1, 3, 9, das Verhältniß des Kyros zu uns ist dasselbe wie; dah. οὐδὲν ἐμοὶ πρὸς ἐκείνους, ich stehe in keinem Verhältniß zu ihnen, ich habe mit ihnen Nichts zu schaffen, Isocr. 4, 12. – Dieselbe Verbindung liegt auch dem γράφεσϑαι πρὸς τοὺς ϑεσμοϑέτας, Dem. 21, 47, zu Grunde, » vor oder bei den Thesmotheten anklagen, belangen«; πρὸς διαιτητὴν ἐξῆν αὐτῷ λαχεῖν, 22, 28; τὰς δίκας εἶναι περὶ τούτων πρὸς τοὺς ἄρχοντας, 43, 71, im Gesetz, es war der officielle Ausdruck für diesen Fall; ähnlich ist auch μαρτυρῆσαι πρὸς τοὺς δικαστάς, Plut. Arist. 25. – Daher πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς διαλογισώμεϑα, wir wollen bei uns selbst überlegen, Plat. Soph. 231 c, wie Aesch. τά τ' ἄλλα πρὸς πόλιν τε καὶ ϑεοὺς βου λευσόμεσϑα, Ag. 818, wo es freilich auch allgemeiner genommen werden kann: was sich auf die Stadt bezieht. – 3) Von der Zeit, gegen, ποτὶ ἕσπερα, gegen Abend, Od. 17, 191; πρὸς ὄρϑρον, Ar. Lys. 1089; πρὸς ἕω, Eccl. 312; πρὸς ἑσπέραν, Plat. Polit. 328 a; πρὸς ἡμέραν, gegen Tagesanbruch, Xen. An. 4, 5, 21; Plat. Conv. 223 c. – Auch dei Zahlen, gegen, ungefähr, πρὸς ἑβδομήκοντα, Pol. 16, 7, 5; bes. Sp., vgl. Lob. Phryn. p. 410. – 4) Uebertr. von der Richtung oder Beziehung, die ein Gegenstand auf den andern hat, in Beziehung, in Hinsicht, in Rücksicht auf Etwas; – a) sehen auf Etwas, πρὸς πρᾶγμ' ὁρώσας, Aesch. Suppl. 706; πρὸς ἔπος κλύειν, auf das Wort hören, Ch. 408; φιλεῖ γὰρ πρὸς τὰ χρηστὰ πᾶς ὁρᾶν, Soph. El. 960; πρός σ' ἀποσκοποῠσα, O. R. 746, vgl. O. C. 280; μὴ ϑαυμάζω πρὸς τὸ λιπαρές, in Rücksicht auf, d. i. über Etwas sich wundern, 1121; auch εἰ φοβεῖ πρὸς τοῠτο, Tr. 1201; ἀϑυμεῖν πρός τι, Xen. An. 7, 1, 9; eben so ὁ πρὸς Λακεδαιμονίους φόβος, die auf die Lacedämonier bezügliche Furcht, Dem. 16, 10; οὐδὲν γὰρ ἡγοῠμαι τούτων εἶναι πρὸς ἐμέ, 18, 60; οὐδὲν αὐτῷ πρὸς τὴν πόλιν ἐστίν, 21, 44, wie πρὸς τὸν δῆμον το ύτων οὐδέν ἐστι, Nichts von dem hat auf das Volk Bezug, geht das Volk an, Pol. 6, 13, 7; οὐ νομίζω τοῠτο εἶναι πρὸς ἐμέ, 24, 10, 11; vgl. Isocr. 4, 12; u. so in dem sprichwörtlichen οὐδὲν πρὸς Διόνυσον. – Daher b) sehr gewöhnlich πρὸς ταῠτα, in Beziehung darauf, was das anbetrifft, πρὸς ταῠτα νῠν ϑαρσῶν καϑήσϑω, Aesch. Prom. 917; πρὸς ταῦτα μίμνε, Suppl. 515; oft Soph. u. in Prosa, wie Her. 5, 9; πρὸς τὰ πυνϑάνομαι κατεργάσασϑαι Τηλίνην ἔργον τοσοῦτον, was das anbetrifft, daß ich höre, daß Telines so etwas Großes gethan hat, 7, 153, was auch übersetzt werden kann »dem zu Folge, was ich vernehme«; πρὸς ταῠτα βουλεύεσϑαι, ἀποκρίνασϑαι, hierauf, hierüber berathschlagen, antworten, Xen. An. 1, 3, 19. 5, 7, 8, u. so bes. häufig in Umschreibungen, εὐσεβεῖν τὰ πρὸς ϑεούς, in Beziehung auf die Götter, in Rücksicht auf das Verhältniß gegen die Götter, in seinen Pflichten gegen die Götter fromm sein, Soph. Phil. 1427; κακοὺς ὄντας πρὸς αἰχμήν, O. C. 1291; τὰ πρὸς τοὺς ϑεοὺς εὐσεβῶς, Dem. 3, 26; τὰ πρὸς πόλιν πῶς ἔχεις, Eur. Or. 427; τὰ πρὸς τὸν πόλεμον, Alles, was sich auf den Krieg bezieht, Xen. An. 4, 3, 10; u. so gradezu für Adverbia, z. B. πρὸς βίαν = βιαίως, mit Gewalt, wider Willen, Aesch. Eum. 5 u. oft bei Folgdn, πρὸς βίαν τινός, invito aliquo, πρὸς ἀνάγκην, mit Zwang, nothgedrungen, Aesch. Pers. 561 u. A.; πρὸς ἀλκήν, Aesch. Suppl. 812; πρὸς καιρόν, zur rechten Zeit, Soph. Phil. 1263 Ai. 38; πρὸς ἡδονήν, mit Vergnügen, gern; πρὸς ἰσχύος κράτος, Phil. 594; πρὸς ὀργήν, El. 361; πρὸς φύσιν, Tr. 307; πρὸς χάριν, Ant. 30 (vgl. auch 6); πρὸς ἰϑύ, grade darauf los, Il. 14, 403; πρὸς τὸ καρτερόν = καρτερῶς, πρὸς τὸ βίαιον = βιαίως, Jac. Ach. Tat. p. 695; πρὸς τὰ μέγιστα, auf's Aeußerste, im höchsten Grade, Her. 8, 20, πρὸς πάντα, in Allem, Xen. Cyr. 3, 3, 20; πρὸς ἐμὴν χεῖρα, mir zur Hand, d. i. in Bereitschaft, um sogleich Gebrauch davon zu machen, Herm. Soph. Phil. 148. – 5) Diese Beziehung oder dies Verhältniß wird besonders in Vergleichungen hervorgehoben, wo πρός bedeutet im Vergleich mit, gegen etwas Anderes gehalten, λῆρός ἐστι τἄλλα πρὸς Κινησίαν, ist Posse, dummes Zeug, im Vergleich mit Kinesias, Ar. Lys. 860, wie Xen. An. 7, 7, 41; κοῖός τις δοκέοι ἀνὴρ εἶναι πρὸς τὸν πατέρα, Her. 3, 34, gegen den Vater gehalten, mit ihm verglichen; ἄπιστον τὸ πλῆϑος λέγεται ἀπολέσϑαι ὡς πρὸς τὸ μέγεϑος τῆς πόλεως, im Vergleich mit der Größe der Stadt, Thuc. 3, 113; ὁ ἔλεγχος οὐδενὸς ἄξιός ἐστι πρὸς τὴν ἀλήϑειαν, Plat. Gorg. 471 e; οὕτως ὀλιγωροῠσι τοῠ δοκεῖν ἐπιεικεῖς εἶναι καὶ παντελῶς τἄλλα πάρεργα πρὸς τὸ λαμβάνειν νομίζουσι, sie halten Alles im Vergleich mit dem Gewinn für Nebendinge, Dem. 51, 17; vgl. μηδενὸς ἄλλου φροντίζοντες πρὸς τὸ μὴ δοῠναι, 54, 42, Folgde, ἐν χρόνοις παμμήκεσι πρὸς τὴν ἡμετέραν ζωήν, Arist. Meteorl. 1. 14; συμβάλλειν πρός τι, womit vergleichen; οὐδὲν ὡς πρὸς Τίμωνα, Luc. Tim. 42. Vgl. noch ἔργα λόγου μέζω πρὸς πᾶσαν χώρην, im Vergleich mit jedem Lande, gegen jedes Land gehalten, Her. 2, 35; u. so auch Ἀϑηναῖοι πρὸς τοὺς ἄλλους συμμάχους παρεχόμενοι νῆας ὀγδώκοντα καὶ ἑκατόν, 8, 44, wie 3, 94, mit allen andern Bundesgenossen verglichen, worin zugleich liegt »vor allen andern«; vgl. noch Dem. Lpt. 31; auch sonst bei comparat., οἱ φαυλότεροι τῶν ἀνϑρώπων πρὸς τοὺς ξυνετωτέρους ἄμεινον οἰκοῠσι τὰς πόλεις, Thuc. 3, 37; πρὸς γὰρ ἀνϑρώπους ἡμᾶς πένητας καὶ ἀδυνάτους ἔχων ἀναλίσκειν τῶν ἀλλοτρίων πολὺ περίεστιν, Dem. 44, 28; u. so bei κρίνω, πρὸς τὰ παρ' ήμῖν κάλλη κρίνεσϑαι οὐδ' ὁπωςτιοῠν ἄξια, mit den Schönheiten bei euch zu vergleichen, darnach zu beurtheilen, Plat. Phaed. 110 a; πρὸς το τελευταῖον ἐκβὰν ἕκαστον τῶν προυπαρξάντων ὡς τὰ πολλὰ κρίνεται, Dem. 1, 1. – Woran sich die Bedeutung gemäß, nach reiht, τόλμησόν ποτε πρὸς τὰς παρούσας πημονὰς ὀρϑῶς φρονεῖν, Aesch. Prom. 1002, d. i. wie es das gegenwärtige Leiden erfordert, πρὸς ὧν τὴν ὄψιν τὸν γάμον τοῠτον ἔσπευσα, dem Gesicht zufolge, Her. 1. 38, wie πρὸς ταύτην τὴν φήμην, 3, 153, πρὸς τοῦτο τὸ κήρυγμα, zufolge dieses Heroldrufes, 3, 52; πρὸς τὴν παροῠσαν ἀῤῥωστίαν, der gegenwärtigen Schwäche entsprechend, wie diese es mit sich brachte, Thuc. 7, 47. ἐβουλεύοντο πρὸς τὴν παροῠσαν συμφοράν, u. πρὸς τὸ παρόν, den gegenwärtigen Umständen entsprechend, nach den gegenwärtigen Umständen; vgl. noch πρὸς τὰς τύχας γὰρ τὰς φρένας κεκτήμεϑα, Eur. Hipp. 708; πρὸς τὴν ἀξίαν, nach Gebühr, Xen. Cyr. 8, 4, 29; ὁρῶ γὰρ ἅπαντας πρὸς τὴν παροῠσαν δύναμιν καὶ τῶν δικαίων ἀξιούμενοι, Dem. 15, 28; εἴ τι δεῖ τεκμαίρεσϑαι πρὸς τὸν ἄλλον αὐτοῠ τρόπον καὶ τὴν ἀναίδειαν, 27, 22; πρὸς τὰ ἔργα τάττειν τὰς τιμάς, nach den Thaten, nach dem Verdienst die Ehren ertheilen; πρὸς τὰ πάτρια ἔϑη ζῆν, S. Emp. pyrrh. 1, 17. – Auch ἔπαινον ϑαυμάσιον ἔχοντες πρὸς ὠφέλειαν, in Folge des Nutzens, d. i. wegen des Nutzens, Plat. Conv. 177 b; πρὸς ταῠτα, darum, Apol. 30 b (vgl. 7). – 6) in Begleitung von, zu, πρὸς αὐλόν, zur Flöte, unter Flötenbegleitung, Eur. Alc. 347, Archil. frg. 26; πρὸς αὐλὸν ὀρχεῖσϑαι, Xen. An. 5, 9, 5; u. Sp.; auch πρὸς τὴν σελήνην, beim Mondlicht. – 7) Wie Hes. vrbdt αἰδώς τοι πρὸς ἀνολβίην, ϑάρσος δὲ πρὸς ὄλβον., O. 317. so wird oft durch πρός τι der Zweck angedeutet, um dessen willen man Etwas thut, die Anwendung, die man von Etwas macht, zu, ὅπως γένοισϑε πρὸς χρέος τόδε, Aesch. Spt. 20; πρὸς τί μενοῠμεν πράσσειν; Soph. Phil. 825; ὡς πρὸς τί χρείας; O. R. 1174; u. oft πρὸς τί; weswegen? wozu? z. B. πρὸς τί τοῠτο τοὔπος ἱστορεῖς; 1144; πρὸς οὐδέν, zu Nichts, Ai. 1018; u. wo die ursprüngliche Bedeutung der Richtung noch mehr hervortritt, πρὸς ἄριστον καταλύειν, Xen. An. 1, 10, 19, πόροι πρὸς τὸ πολεμεῖν, 2, 5, 20, πρὸς ταῠτα, deswegen, dazu, daher, Her. 5, 9. 88. 7, 163 u. sonst, wie in attischer Prosa. Eben so auch πρὸς ἡδονήν, zum Vergnügen, zur Luft, Aesch. Prom. 492 Ag. 278; οὐ πρὸς ἡδονὴν λέγω τάδε, Soph. El. 909; u. oft in Prosa, wie ἅπαντα πρὸς ἡδονὴν ζητεῖν, Dem. 1, 15; λέγειν πρὸς τὸ βέλτιστον, zum Besten reden, Plat. Alc. I, 105 d; πρὸς χάριν δημηγορεῖν, Dem. 3, 3, wie πρὸς χάριν ὁμιλεῖν τινι, Isocr. 2, 4. Mehr umschreibend οὐ τὰ πρὸς διαλύσεις πράττειν, ἀλλὰ πρὸς τὸν πόλεμον, Pol. 5, 29, 4, u. ä. öfter. – 8) τεύχεα ἀμείβειν πρός τινα, Il. 6, 235, ist eigtl. = die Rüstung an Einen vertauschen, so daß sie von Einem auf den Andern übergeht; aber es wird auch verbunden ἡδονὰς πρὸς ἡδονάς, λύπας πρὸς λύπας καταλλάττεσϑαι καὶ μείζω πρὸς ἐλάττω ὥςπερ νομίσματα, Plat. Phaed. 69 a, für das gewöhnliche τί τινος, Luft gegen Luft eintauschen; πρὸς ἅλας ἠγορασμένος, Men. b. Zenob. 2, 12.
Zuweilen folgt auf πρός ein enklitisches Pronomen, πρός με, vgl. Ar. Plut. 1055 u. Buttm. Ausf. gr. Gramm. II p. 413.
Seinem Casus nachgestellt scheint πρός nie zu sein.
In der Zusammensetzung bedeutet es: 1) Bewegung oder Richtung auf Etwas zu, an, zu, gegen, hinwärts, προςέρχομαι, προςάγω u. ä. – 2) ein Hinzukommen, Häufung, Vermehrung, dazu, obendrein, überdies, προςαδικέω, προςαιτέω. – 3) ein Daran-, Daneben-, Dabeisein, an, bei, neben, sich damit beschäftigen, πρόςειμι u. ä. – 4) angemessen, προςϑύμιος.
См. также в других словарях:
Pronomen — (Fürwort) § 92. Das Pronomen ist eine Wortart, die kein Ding bzw. dessen Eigenschaft nennt, sondern nur darauf hinweist. Nach ihren syntaktischen Funktionen im Satz zerfallen die Pronomen in zwei Gruppen: substantivische Pronomen (pronomina… … Deutsche Grammatik
Adverb — Ein Adverb (von lat. ad verbum: beim Verb [stehend], Plural: Adverbien) oder Umstandswort (selten auch Nebenwort) beschreibt in der Regel die Umstände von Tätigkeiten, Geschehnissen, Ereignissen, Eigenschaften oder Verhältnissen genauer.… … Deutsch Wikipedia
Das Pronomen — (Fürwort) § 92. Das Pronomen ist eine Wortart, die kein Ding bzw. dessen Eigenschaft nennt, sondern nur darauf hinweist. Nach ihren syntaktischen Funktionen im Satz zerfallen die Pronomen in zwei Gruppen: substantivische Pronomen (pronomina… … Deutsche Grammatik
Pro-Adverb — Ein Pronominaladverb (auch: Präpositionaladverb, Pro Adverb) ist ein Adverb, das eine besondere Wortstruktur aufweist und bestimmte Funktionen im Satz erfüllen kann. Inhaltsverzeichnis 1 Wortstruktur der Pronominaladverbien 2 Funktionen der… … Deutsch Wikipedia
Junktor (Wortart) — Unter Wortart (auch: Wortklasse, Redeteile (partes orationis); englisch: part of speech) versteht man die Klasse von Wörtern einer Sprache auf Grund der Zuordnung nach gemeinsamen grammatischen Merkmalen. Die Wortartlehre versucht eine… … Deutsch Wikipedia
Part of speech — Unter Wortart (auch: Wortklasse, Redeteile (partes orationis); englisch: part of speech) versteht man die Klasse von Wörtern einer Sprache auf Grund der Zuordnung nach gemeinsamen grammatischen Merkmalen. Die Wortartlehre versucht eine… … Deutsch Wikipedia
Partes orationis — Unter Wortart (auch: Wortklasse, Redeteile (partes orationis); englisch: part of speech) versteht man die Klasse von Wörtern einer Sprache auf Grund der Zuordnung nach gemeinsamen grammatischen Merkmalen. Die Wortartlehre versucht eine… … Deutsch Wikipedia
Redeteil — Unter Wortart (auch: Wortklasse, Redeteile (partes orationis); englisch: part of speech) versteht man die Klasse von Wörtern einer Sprache auf Grund der Zuordnung nach gemeinsamen grammatischen Merkmalen. Die Wortartlehre versucht eine… … Deutsch Wikipedia
Wortarten — Unter Wortart (auch: Wortklasse, Redeteile (partes orationis); englisch: part of speech) versteht man die Klasse von Wörtern einer Sprache auf Grund der Zuordnung nach gemeinsamen grammatischen Merkmalen. Die Wortartlehre versucht eine… … Deutsch Wikipedia
Wortklasse — Unter Wortart (auch: Wortklasse, Redeteile (partes orationis); englisch: part of speech) versteht man die Klasse von Wörtern einer Sprache auf Grund der Zuordnung nach gemeinsamen grammatischen Merkmalen. Die Wortartlehre versucht eine… … Deutsch Wikipedia
Wortart — Unter Wortart (auch: Wortklasse, Redeteile (partes orationis); engl. part of speech) oder lexikalische Kategorie versteht man die Klasse von Wörtern einer Sprache auf Grund der Zuordnung nach gemeinsamen grammatischen Merkmalen. Die Wortartlehre… … Deutsch Wikipedia